Komt de thuisquarantaine volledig voor risico en rekening van de werkgever?
Een werknemer laat zich testen op het coronavirus vanwege verkoudheidsklachten of omdat hij in contact is geweest met iemand die het coronavirus heeft opgelopen. In afwachting van de testuitslag blijft hij thuis. Het aantal mensen dat zich laat testen en ook de ziekenhuisopnames lopen gestaag op. Afhankelijk van de doorloopsnelheid en testcapaciteit komt het steeds vaker voor dat een werknemer bijna een hele werkweek thuis moet blijven. En degenen die van vakantie terugkomen uit een land met code oranje, mogen vanwege de aangescherpte overheidsmaatregelen zelfs het huis 10 dagen niet verlaten.
Geen arbeid, toch loon
Hoofdregel sinds 1 januari 2020 is dat een werkgever het loon betaalt ook als geen arbeid wordt verricht. Tenzij de reden voor het niet werken voor rekening en risico van de werknemer komt, in dat geval hoeft een werkgever (tijdelijk) geen loon te voldoen.
Deze regel was voor 2020 echter anders: toen gold het bekende uitgangspunt ‘geen arbeid, geen loon’, waarop wel een enkele uitzondering werd gemaakt. De bewijslast lag toen nog bij de werknemer, deze moest immers aantonen dat hij in sommige situaties wel recht had op loon ondanks dat hij niet werkte. Vanaf begin dit jaar ligt de bewijslast op de schouders van de werkgever.
In tijden van corona en (wederom) aangescherpte maatregelen rijst de vraag of een werkgever wel loon moet doorbetalen ingeval van niet zieke werknemers die thuis in quarantaine zijn en daar niet de mogelijkheid hebben om te werken. Denk bijvoorbeeld aan de medewerker in de horeca, de zweminstructeur in een zwembad of de seizoensarbeider in de kas. De werknemers zijn namelijk niet arbeidsongeschikt als gevolg van ziekte. En omdat er geen sprake is van arbeidsongeschiktheid is de wettelijke regeling van loondoorbetaling niet van toepassing. In het geval een werknemer wel ziek is vanwege het virus en daardoor niet bij machte is zijn werk uit te voeren, geldt gewoon de hoofdregel dat een werknemer het loon doorbetaald krijgt van zijn werkgever.
Risicosfeer werkgever
De verplichting om in quarantaine te gaan is uit bevolkingsgezondheidsoverwegingen door de overheid voorgeschreven. De heersende (politieke) opinie is dat deze situatie, waarin de werknemer niet ziek is, in de risicosfeer van de werkgever ligt, waardoor de werkgever de kosten van de loondoorbetaling op zijn bordje heeft. Dit is overigens anders als werkgever en werknemer zijn overeengekomen dat loondoorbetaling in de eerste zes maanden van het dienstverband is uitgesloten. De loondoorbetalingskosten komen boven op de kosten die werkgevers moeten maken om thuiswerken te faciliteren, de anderhalvemeter op de werkvloer in te richten en diverse beschermings- en hygiëne voorzorgsmaatregelen te treffen.
Of dit een redelijke uitkomst is van de regelgeving? Daar zijn de meningen in het werkveld over verdeeld. Veel werkgevers hebben een beroep kunnen doen op de NOW-regelingen, waarmee een tegemoetkoming in de loonkosten wordt ontvangen. Daarnaast kan worden gezegd dat een werknemer die met corona besmet is geraakt terwijl hij de contactbeperkingen en voorzorgsmaatregelen van de overheid heeft nageleefd, er net zomin invloed op heeft dat hij thuis komt te zitten en tot wel 10 dagen quarantaine verplicht is. De beschermingsgedachte van de wetgever dat de werknemer de zwakkere partij is en loondoorbetalingsbescherming geniet, is eens te meer zichtbaar in crisistijd. Er is veel voor te zeggen dat deze uitkomst niet onredelijk is, zeker als de werknemer een gezin heeft dat in levensonderhoud afhankelijk is van zijn loon. Het is daarom aan de overheid om bedrijven in de getroffen sectoren vergaand te (blijven) steunen in deze bijzondere tijd, al houden de steunmaatregelen toch een keer op en wordt dan de levensvatbaarheid van die bedrijven danig op de proef gesteld.
Ga terug